Anti-aanvalsmedicatie: Medicijnen tegen aanvallen

Het doel van de anti-aanvalsmedicijnen is het voorkomen van aanvallen. De medicijnen onderdrukken het overmatig ontladen van de hersencellen. Zo voorkomen ze de aanvallen. Ze genezen de epilepsie niet. Soms heeft iemand snel geen aanvallen meer, maar het kan ook maanden duren. 30% van de mensen met epilepsie blijft aanvallen houden.

Hebben je aanvallen een duidelijke oorzaak, zoals door lichtflitsen of andere uitlokkers die je kunt vermijden? Je neuroloog bespreekt met je of in jouw geval medicijnen nodig zijn. Jij en je arts kunnen hiervoor de keuzekaart op  thuisarts.nl ‘U heeft een epilepsie-aanval gehad. Afwachten of beginnen met medicijnen?’ gebruiken.

Let op: alle aanvallen hebben gevolgen voor het autorijden.

Lees meer over rijden met aanvallen.

Bij de keuze van het anti-aanvalsmedicijn kijkt de neuroloog naar het soort aanvallen en de vorm van epilepsie. Hij of zij kiest dan het medicijn dat bij die epileptische aanval het beste werkt en de minste bijwerkingen geeft. Dit is dan het middel van eerste keuze. Als dit middel niet goed werkt dan schrijft de neuroloog een ander middel voor. Of hij of zij schrijft een combinatie van medicijnen voor. Heb jij aanvallen die op één plek beginnen (focale aanvallen)? Dan kun jij en je arts de keuzekaart op thuisarts.nl ‘Medicijnen bij focale epilepsie’ gebruiken. Deze kaart gaat over de 3 medicijnen die het meest worden gebruikt bij deze vorm van epilepsie.

Het regelmatig innemen van de medicatie is belangrijk. Het overslaan van één of meer doses geeft een grotere kans op aanvallen. Zolang je anti-aanvalsmedicijnen gebruikt, blijf je onder controle van de neuroloog. Hij of zij houdt de werking en de bijwerkingen van je medicijnen in de gaten.

Anti-aanvalsmedicijnen kunnen vooral in het begin bijwerkingen veroorzaken. Denk aan duizeligheid, slaperigheid, of misselijkheid. Je lichaam moet dan nog wennen aan de medicijnen. Als die verschijnselen na enkele weken niet verdwijnen, overleg dan met je neuroloog. Een ander medicijn kan dan de oplossing zijn. Een enkele keer treden juist na langdurig gebruik bijwerkingen op. Neem ook dan contact met je neuroloog op. Hij of zij kan dan misschien andere medicatie voorschrijven.

Lukt het niet het juiste medicijn te vinden? Dan kan je neuroloog je doorverwijzen naar een epilepsiecentrum of naar één van de daaraan verbonden poliklinieken. Voor kinderen die niet (goed) op de behandeling reageren, kan advies worden gevraagd bij de afdelingen kinderneurologie van universitaire ziekenhuizen. Soms zijn er andere behandelingen  mogelijk.

Lees meer over epilepsiezorg.

Lees meer over andere behandelingen.

Alle anti-aanvalsmedicijnen die een arts in Nederland voorschrijft, zijn goed onderzocht en veilig. Dat geldt voor merkmedicijnen en merkloze medicijnen. Merkloze medicijnen zijn bekend onder de stofnaam. Ze bevatten dezelfde stof als het merkmedicijn maar verschillende fabrikanten maken ze.

Wij raden aan om zo min mogelijk te wisselen van merk. In zeldzame gevallen kan iemand toch een epileptische aanval krijgen. Krijg je van de apotheek een ander merk mee? Of is je medicijn niet te krijgen?

Lees meer over wat je kunt doen.

Stop nooit plotseling en zonder overleg met je neuroloog met je medicijnen. Dit kan ernstige epileptische aanvallen uitlokken. Heb je twee jaar geen aanvallen meer gehad? Overleg dan of je je anti-aanvalsmedicijnen af kunt bouwen. De kans om aanvalsvrij te blijven na het stoppen is groter als je maar een paar aanvallen hebt gehad en met medicijnen snel aanvalsvrij was.

Duurt een epileptische aanval langer dan 5 minuten of gaat de ene aanval over in de volgende? Dan heb je speciale medicijnen nodig. Deze medicijnen heten coupeer- of noodmedicatie. Je neuroloog schrijft ze voor.

Lees meer over deze noodmedicatie.

Wil je meer weten over jouw anti-aanvalsmedicijn? In het Farmacotherapeutisch Kompas van Zorginstituut Nederland staan alle in Nederland verkrijgbare geneesmiddelen voorzien van voorschrijf- en toepassingsadviezen. Het kompas is bedoeld voor zorgprofessionals, maar is door iedereen in te zien.

Je kunt bijwerkingen melden bij Bijwerkingencentrum Lareb.

Op Meldpunt Medicijnen kun je al je ervaringen met medicijnen doorgeven, zoals:

• een slechte of juist goede werking;
• bijwerkingen;
• ervaringen met de plaatselijke apotheek;
• een lastige verpakking;
• de vergoeding door de zorgverzekeraar.

De meldingen worden verzameld en opvallende zaken of trends worden ter verbetering gemeld aan arts, fabrikant, zorgverzekeraar, overheid of patiëntenorganisatie.

Tegenwoordig is er veel belangstelling voor Cannabidiol omdat dit epileptische aanvallen zou verminderen. Alleen voor twee syndromen bij kinderen is aangetoond dat een klein aantal kinderen minder aanvallen kreeg. Lees meer in onze uitgave ‘Cannabidiol (CBD) en epilepsie’.

Bekijk ons webinar.

De keuzekaart op thuisarts.nl ‘Behandelingen als medicijnen niet werken’ kan jou en je neuroloog helpen om de mogelijkheden voor extra behandelingen te bespreken.